O divljoj šparogi

Drugi nazivi: šparoga, ljekovita šparoga, vilina, metla, betrica, biljuš, beluš…

Divlja šparoga je trajnica s jako razvijenim i razgranatim podzemnim drvenastim dijelovima odnosno rizomima. Naraste otprilike do 1 m u visinu. Stabljike su tanke i razgranate dok su pri dnu drvenaste i deblje. Listići su sitni i ljuskasti. U donjim dijelovima listića razvijaju se sitni, bijeli ili zelenožuti cvjetići  obješeni su na dugim dršcima pojedinačno ili po dva zajedno, a razvijaju se u aprilu i maju. Plod je crvena boba veličine graška.

Šparoga potječe s Istoka, njeno sjeme nošeno vjetrom stiglo je u Evropu i to još prije naše ere. Postoje podaci da se kultivirala još kao povrće u starom Rimu na što nas podsjećaju i freske u Pompejima. Prema poznatim podacima o životu starih Egipćana i Grka navodi se divlja šparoga kao hrana i lijek. Danas je kultura šparoge veoma raširena.

Samonikla divlja šparoga raste po mnogim našim krajevima uz more osobito na pjeskovitom i kamenitom tlu, hrastovim i smrekovim šumama te rubovima livada. Osim kod nas divlja šparoga raste i u Primorskoj Sloveniji, u Italiji oko Trsta i Venecije te nešto malo u šumama oko San Marina u Italiji te raste i na obalama sjevernog sredozemnog dijela Španjolske. Od ostalih zemalja svijeta do sada imam saznanje da je ima u Izraelu te na obala Sjeverne Afrike. Nedavno sam doznala da su naši iseljenici u Australiju iz sjemena uzgojili našu šparogu uz puno muke te uživaju u njoj. Iz  svega što sam navela vidljivo je da divlja šparoga raste uz more na niskim nadmorskim visinama te do sada najviša nadmorska visina na kojoj sam našla šparogu su padine brda Sisol - 835 m.